ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΜΑΣΤΟΥ

Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος τύπος καρκίνου στις γυναίκες του δυτικού κόσμου. Η θνητότητα από τη νόσο έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια γεγονός που αποδίδεται κυρίως στους εξής παράγοντες: α) στη διάγνωση της νόσου σε πρωιμότερο στάδιο με την ευρεία εφαρμογή του προσυμπτωματικού ελέγχου (screening) και β) στην πρόοδο στη συστηματική θεραπεία του καρκίνου του μαστού.

Η αιτιολογία του καρκίνου του μαστού δεν έχει διευκρινιστεί πλήρως, αλλά στην εμφάνιση του θεωρείται ότι συμβάλλουν τόσο περιβαλλοντικοί, όσο και γενετικοί παράγοντες. Η παχυσαρκία είναι σημαντικός επιβαρυντικός παράγων για την εμφάνιση της νόσου, ειδικότερα στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Ο γενετικός έλεγχος για μεταλλάξεις των ογκογονιδίων BRCA1 και BRCA2 που προδιαθέτουν στο σύνδρομο του κληρονομικού καρκίνου μαστών και ωοθηκών, εφαρμόζεται ήδη στην πράξη. 

Η εκτίμηση του κινδύνου υποτροπής (πρόγνωση) στις γυναίκες με πρώιμο καρκίνο μαστού καθορίζει την μετέπειτα πορεία και θεραπεία τους. Η χειρουργική αφαίρεση του όγκου παραμένει πρωταρχικής σημασίας για τη θεραπεία στην πλειονότητα των γυναίκων με καρκίνο του μαστού. Παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί ο καρκίνος του μαστού παραμένει η συχνότερη αιτία θανάτου από καρκίνο σε γυναίκες από 35 ως 55 ετών.

Στις περισσότερες περιπτώσεις ο καρκίνος ξεκινά από τα κύτταρα που καλύπτουν το εσωτερικό του τοιχώματος των πόρων του μαστού (αγωγοί που μεταφέρουν το γάλα από τους λοβούς στη θηλή), αυτός ο τύπος καρκίνου λέγεται πορογενής. Ένας άλλος τύπος καρκίνου προέρχεται από τους λοβούς (αδένες που παράγουν το γάλα) και λέγεται λοβιακός. Ο πορογενής και ο λοβιακός είναι οι πιο συχνοί τύποι καρκίνων του μαστού ενώ υπάρχουν και άλλοι τύποι που είναι πιο σπάνιοι. 

Ο καρκίνος του μαστού προκαλείται από ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό παθολογικών κυττάρων που ως αποτέλεσμα προκαλούν το σχηματισμό κακοήθους όγκου στην περιοχή του μαστού. Ο καρκίνος του μαστού μπορεί να προκύψει σε οποιαδήποτε ηλικία μετά την εφηβία, αλλά τα ποσοστά αυξάνονται με την αύξηση της ηλικίας. Οι περισσότερες περιπτώσεις παρουσιάζονται μετά από την ηλικία των 50 ετών, ενώ είναι σπάνιο σε γυναίκες ηλικίας κάτω των 35 ετών με εξαίρεση αυτών που έχουν κληρονομική προδιάθεση.

Υπολογίζεται ότι μόλις το 5-10% των κρουσμάτων καρκίνου του μαστού σχετίζεται όντως με παράγοντες κληρονομικότητας. Ωστόσο δύο ογκογονίδια γνωστά ως BRCA1 και BRCA2 έχουν προσδιοριστεί ως παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση καρκίνου του μαστού. Επίσης, γυναίκες με εξ’ αίματος συγγενείς που έχουν νοσήσει αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στο μαστό.

Ο καρκίνος του μαστού δεν προλαμβάνεται πρωτογενώς γιατί δεν γνωρίζουμε τον παράγοντα δημιουργίας τού, αλλά δευτερογενώς. Η δευτερογενής πρόληψη περιλαμβάνει αυτοεξέταση, κλινική εξέταση από ιατρό και μαστογραφία.

Συμπτώματα:
Κάποια από τα συμπτώματα που χαρακτηρίζουν τον καρκίνο του μαστού είναι τα εξής:

• Εξόγκωμα ή σκλήρυνση στην περιοχή του μαστού ή και της μασχάλης.
• Διόγκωση λεμφαδένων της μασχάλης.
• Έκκριση υγρών από τη θηλή.
• Εισολκή δέρματος, δηλ. έλξη του δέρματος ή της θηλής προς το εσωτερικό του μαστού.
• Ερυθρότητα, ευαισθησία ή πόνος στο στήθος.

Το αρχικό βήμα για την αντιμετώπιση της νόσου είναι η χειρουργική αφαίρεση του όγκου. Στη συνέχεια η μετεγχειρητική θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία ή και ορμονοθεραπεία.